کمال گرایی چیست؟

کمال گرایی چیست؟

در جامعه با کمال‌گرایان طبق استانداردهای دوگانه‌ و عجیبی برخورد می‌شود، چراکه همزمان به‌خاطر دستاوردهای‌شان مورد تحسین قرار می‌گیرند، اما به دلیل سخت‌گیر بودن، کنترل‌گری و تنش بیش از حد مورد انتقاد هم هستند. این استاندارد دوگانه نشان می‌دهد که بسته به موقعیت و نحوه‌ی ابراز این ویژگی، کمال گرایی می‌تواند بسیار مفید یا بسیار مضر باشد.

معنی کمال گرایی ، فاصله‌ی بین خود واقعی‌ افراد با انتظارات‌شان است. به بیان دقیق‌تر، بیشتر کمال‌گرایان تمایل دارند خود را با مدلی ‌ایدئال یا کامل از خود مقایسه کنند. هر چه شخص بیشتر به برآوردن انتظاراتش علاقه داشته باشد، مدیریت کمال‌گرایی و پذیرش واقعیت برای او سخت‌تر می‌شود، به‌خصوص مواقعی که فرد اشتباهی کند یا وقتی همه‌چیز طبق برنامه پیش نرود. این ذهنیت ممکن است باعث ایجاد اَشکال ناسالم کمال‌گرایی شود که منجر به اضطراب، حس ناامنی و الگوهای خودسرزنشی می‌شود.

نشانه‌های کمال گرایی چیست؟

حال که توضیح دادیم کمال گرایی چیست و معنی کمال گرایی مثبت و منفی را شرح دادیم، وقت آن رسیده که بدانیم نشانه‌های کمال گرایی چیست. کمال گرایی خصوصیات گسترده و زیادی دارد، اما بیشتر به افرادی نسبت داده می‌شود که دارای مشخصه‌ها و گرایشات کمال‌گرایانه‌ی زیر هستند:

• داشتن توقعات و استانداردهای بالا؛
• احساس فشار برای برآورده کردن انتظارات بالا؛
• نیاز به وجود ساختار روشن و ساماندهی مشخص؛
• واکنش‌های منفی اغراق‌آمیز به اشتباهات؛
• ترس از شکست به‌طور افراطی؛
• جاه‌طلب و پرتلاش بودن؛
• سطح بالایی از خودناباوری و ناامنی؛
• مشکل در نادیده گرفتن اشتباهات کوچک؛
• شخصی سازی اشتباهات و تلقی آن‌ها به‌عنوان شکست یا بی‌کفایتی؛
• ترس شدید از قضاوت یا طرد شدن به‌دلیل اشتباهات؛
• صرف زمان، تلاش یا انرژی بیش از حد برای بهبود یا کاهش اشتباهات؛
• نشخوار فکری یا خودسرزنشی؛
• آمادگی بیش از حد یا داشتن برنامه در تمام مواقع؛
• نیازمندی به قوانین، انتظارات و دستورالعمل‌های دقیق؛
• حساسیت شدید به انتقاد و بازخورد منفی؛
• الگوهای فکری سفت‌وسخت و مطلق؛
• عزت‌نفس یا اعتمادبه‌نفسی که منوط به موفقیت است.

تشخیص کمال گرایی زمانی که بر بسیاری از حوزه‌های مختلف زندگی افراد تأثیر می‌گذارد آسان‌تر است، اما بسیاری از افراد گرایشات کمال‌گرایانه‌ی خاصی را در یک یا چند زمینه از زندگی خود بروز می‌دهند.

انواع کمال گرایی

کمال گرایی ممکن است به شکل‌های متفاوتی بروز کند. بعضی افراد تمایلات کمال‌ طلبی خود را تقریبا در تمام قسمت‌های زندگی‌شان نشان می‌دهند. برای برخی از افراد دیگر، کمال گرایی فقط به مدرسه یا کار آنها محدود می‌شود. بعضی تحقیقات سه نوع مختلف ایده آل گرایی را تعریف می‌کنند:

۱. کمال گرایی خودمحور

کمال گرایی خودمحور، فردی را توصیف می‌کند که استانداردهای بالایی را برای خودش تعیین می‌کند. این نوع آرمان گرایی معمولاً به شیوه‌های سالم ابراز می‌شود. کمال‌گرایی خودمحور بیشتر در افراد با عملکرد بالا و باانگیزه مشاهده می‌شود.

۲. کمال گرایی القا شده از طرف جامعه

کمال گرایی القا شده ‌از طرف جامعه عبارت است از انتظارات و استانداردهای دیگران یا جامعه‌ای بزرگتر. این نوع کمال طلبی هم توسط شخص نهادینه می‌شود. این انتظارات ممکن است از طرف خانواده، دوستان، محیط کار یا جامعه القا شود. این نوع آرمان گرایی می‌تواند به خود ناباوری، عدم اعتمادبه‌نفس و اضطراب اجتماعی منجر شود.

۳. کمال گرایی دگر محور

کمال گرایی دگر محور عبارت است از انتظارات و استانداردهای بالا از دیگران. آرمان گرایی دگر محور ممکن است بیش از حد منتقدانه، خشن و آسیب‌زننده به دیگران باشد. این نوع ایده آل گرایی می‌تواند به عصبانیت و خشم منجر شود. همچنین می‌تواند در توانایی فرد برای تشکیل روابط نزدیک و صمیمانه با دیگران خلل ایجاد کند.

انواع کمال گرایی؛ مثبت و منفی

کمال گرایی دو نوع مثبت و منفی نیز دارد که یکی نمال به حساب آمده و دیگری به عنوان مشکلی در نوع تفکر به شمار می رود:

کمال‌گرایی مثبت

در این نوع از کمال گرایی فرد سعی می کند کار را به درست ترین شکل انجام بدهد بدون این که در این کار افراط کند و ارزش خود را در کاری که انجام می دهد خلاصه کند. این نوع از کمال گرایی نرمال است و عیب محسوب نمی شود مثال بارز این افراد افراد موفق، پزشکان صاحب نام ، دانشمندان و سایر افراد موفق است.

کمال‌گرایی منفی

منظور روانشناسان از کمال گرایی این نوع است که در آن فرد از اعتماد به نفس لازم برخوردار نیست و سعی می کند به صورت افراطی تمام سعی خود را یم کند تا همه چیز درست پیش برود و در این راه خود را تحت فشار می گذارد. آن ها ارزش خود را به کارها و دستاوردهایشان گره زده اند.

علت کمال گرایی منفی

اصلی ترین علت کمال گرایی وجود والدینی با استاندارد های بالا است که انتظار دارند کودک بیشتر از سنش رفتار کند. در این راه نیز سختگیری های زیادی انجام می دهند.

مدارس سخت گیر نیز از مواردی است که کمال طلبی را در افراد ایجاد می کند.

کودکی که از سوی والدین به کسب نمرات بالا تشویق می شود عزت نفس خود را از بیرون دریافت می کند همیشه تلاش می کند تا کارها را به صورت عالی انجام دهد تا تشویق شود.

آسیب ها و مشکلات ناشی از کمال گرایی

کمال گرایی می تواند آسیب های زیادی به فرد وارد کند از جمله این که

• فرد کمال گرا همیشه ناراضی است.
• توقعات بی جا از خود یا دیگران دارد
• در بلند مدت فاقد خلاقیت خواهد بود
• ارزش خود را در چیزی که باید بدست آورد م بیند نه در چیزی که هت
• اعتماد به نفس لازم را ندارد
• در شروع کردن تعلل می کند چرا که منتظر بهترین موقعیت است.

تهیه و تنظیم : آکادمی دُر دانش